Mục tiêu là cho phép người dân tự do giao dịch, mua bán vàng, đồng thời tách bạch rõ ràng giữa quản lý nhà nước và hoạt động sản xuất, kinh doanh vàng. Vậy, cách nào để thực hiện?
Giá còn nhiều yếu tố hỗ trợ
Câu chuyện ổn định thị trường vàng tiếp tục nóng lên khi thời gian qua giá mặt hàng này không ngừng lập đỉnh. Hiện có một số phiên lao dốc, song chả thấm là bao so với mức tăng trước đó.
Cuối phiên giao dịch ngày 27/5, giá vàng miếng 9999 tại Công ty TNHH MTV Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) và Tập đoàn Vàng bạc đá quý Doji được niêm yết ở mức 115,8-118,3 triệu đồng/lượng (mua vào - bán ra), giảm 700.000 đồng/lượng ở cả hai chiều so với phiên liền trước. Trong khi đó, SJC công bố giá vàng nhẫn loại 1 - 5 chỉ ở mức 111 - 114 triệu đồng/lượng (mua - bán), giảm 500.000 đồng ở cả hai chiều. Doji công bố giá vàng nhẫn loại 1 - 5 chỉ ở mức 111,3 - 114 triệu đồng/lượng (mua - bán), giảm 700.000 đồng ở chiều mua vào và giảm 500.000 đồng chiều bán ra so với phiên liền trước.
Mặc dù đang có xu hướng giảm nhưng giá vàng được dự báo có thể sẽ có những đợt tăng trở lại khi cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và nhiều nước leo thang. Điều này có thể xảy ra bất cứ lúc nào theo những tuyên bố của ông Donald Trump. Các yếu tố kỹ thuật và cơ bản trong nhiều phân tích vẫn nghiêng về xu hướng giá vàng sẽ còn tăng.
Theo Ngân hàng Nhà nước, thời gian qua, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thường trực Chính phủ, căn cứ các quy định hiện hành, Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện bốn giải pháp để quản lý thị trường vàng.
Thứ nhất là triển khai các phiên đấu thầu bán vàng miếng và bán vàng miếng trực tiếp với khối lượng phù hợp.
Thứ hai là phối hợp các bộ, ngành liên quan tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc chấp hành chính sách, pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng.
Thứ ba là chỉ đạo các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp được cấp phép kinh doanh mua, bán vàng miếng chấp hành nghiêm túc các quy định của pháp luật về hoạt động kinh doanh vàng; thực hiện chế độ hóa đơn, chứng từ theo quy định pháp luật.
Thứ tư là phối hợp chặt chẽ với các cơ quan truyền thông để kịp thời chia sẻ, cung cấp các thông tin về chủ trương, chính sách quản lý thị trường để ổn định tâm lý người dân, tạo đồng thuận xã hội.
Song, theo Ngân hàng Nhà nước, hiện nay, vàng tiêu thụ trong nước chủ yếu từ nguồn nhập khẩu, do đó, giá vàng trong nước phụ thuộc vào diễn biến giá vàng thế giới. Thời gian gần đây, giá vàng thế giới liên tục biến động, chủ yếu theo xu hướng tăng, do căng thẳng địa chính trị, thương mại, xung đột vũ trang tại nhiều quốc gia trên thế giới leo thang khiến nhu cầu tiêu thụ vàng vật chất ở một số nước và dự trữ vàng của nhiều ngân hàng trung ương tăng mạnh… Vì vậy, dù khoảng cách đã được thu hẹp nhưng vẫn chưa đạt kỳ vọng.
 |
Giao dịch mua bán vàng tại Bảo Tín Minh Châu. Ảnh: BẮC SƠN |
Cần sớm xây dựng sàn giao dịch vàng quốc gia
Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan nghiên cứu hình thành sàn giao dịch vàng. Mục tiêu là cho phép người dân tự do giao dịch, mua bán vàng, đồng thời tách bạch rõ ràng giữa quản lý nhà nước và hoạt động sản xuất, kinh doanh vàng.
Theo chuyên gia tài chính - ngân hàng, TS Nguyễn Chí Hiếu, mục tiêu chính của sàn giao dịch vàng là thu hút, khai thác được dòng vốn của người dân tích trữ bằng vàng chảy vào nền kinh tế thay vì vàng được cất giữ trong nhà, nằm im như xưa nay. Ông cũng cho rằng, chiến lược có thể là Việt Nam dịch chuyển một phần dự trữ ngoại hối sang một phần dự trữ vàng, bên cạnh dự trữ ngoại tệ.
Hiện nay trên thế giới có vài chục sàn giao dịch vàng hoạt động dưới nhiều hình thức như vàng vật chất (vàng thỏi, vàng miếng), vàng tài khoản hoặc hợp đồng vàng tương lai. Từ kinh nghiệm quốc tế và bản chất vàng không phải là tiền tệ, TS Nguyễn Chí Hiếu đề xuất, có thể xem xét lập sàn giao dịch hàng hóa nhưng các thành viên tham gia giao dịch như sàn chứng khoán.
Theo đó, các sản phẩm giao dịch trên sàn bao gồm vàng truyền thống (thông qua chứng chỉ vàng) và sản phẩm phái sinh như hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, hợp đồng lựa chọn. Tức là, sẽ cho phép các doanh nghiệp đăng ký làm thành viên giao dịch, môi giới như công ty chứng khoán và mọi người dân có thể đăng ký tài khoản giao dịch vàng qua các công ty này. Việc giao dịch trên sàn theo hình thức chứng chỉ vàng.
TS Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia cũng nhận định, sàn này sẽ là nơi để các ngân hàng, doanh nghiệp đủ điều kiện giao dịch (mua bán sỉ) và sau đó bán lẻ ra thị trường, tạo cung - cầu và giá ổn định, minh bạch, công khai, sau đó sẽ tiến tới sàn giao dịch chứng chỉ vàng.
PGS, TS Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh đánh giá, sàn giao dịch vàng sẽ góp phần giảm mức chênh lệch giá mua vào và bán ra - hiện khoảng 2-3 triệu đồng/lượng. Theo ông, khi có sàn giao dịch vàng, giá cả biến động sẽ minh bạch hơn, giảm tình trạng đầu cơ, trục lợi hoặc đẩy giá vàng lên. Từ đó, góp phần đẩy giá vàng trong nước về sát giá thế giới. Đồng thời, giải quyết được vấn đề nguồn cung vàng hiện nay.
Với thực trạng hiện nay, theo PGS, TS Nguyễn Hữu Huân, để lập được sàn giao dịch vàng cần sửa đổi Nghị định 24 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Theo đó, cần nghiên cứu xây dựng mô hình sàn vàng và nó sẽ hoạt động theo cơ chế nào? Công nghệ cho sàn là công nghệ gì?... cần có cơ sở pháp lý để thị trường vàngViệt Nam liên thông với thị trường vàng quốc tế.
Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam cũng khẳng định, sàn giao dịch vàng ra đời không chỉ góp phần giảm hoạt động giao dịch vàng vật chất, huy động được nguồn vàng trong dân, mà còn tăng dự trữ vàng quốc gia, giảm thiểu tình trạng thanh toán mua bán vàng bằng tiền mặt, tăng thu thuế cho Nhà nước và chắc chắn sẽ loại bỏ những sàn vàng chui hoạt động bất hợp pháp…
