Kể chuyện quê hương qua những bức ảnh

Sinh ra ở tỉnh Hậu Giang nhưng ông Lam sống, chiến đấu và làm việc chủ yếu ở tỉnh Rạch Giá (nay là tỉnh Kiên Giang). Ở tuổi hơn 80, mái tóc đã bạc trắng, nhưng ông vẫn miệt mài sáng tác những tác phẩm mang hơi thở của cuộc sống, có sức thu hút mạnh mẽ.

“Gia tài” của ông Lam có tới bốn chiếc ổ cứng 4TB (thiết bị lưu trữ di động), ghi lại khoảnh khắc lịch sử, ký ức và cảm xúc mà ông lưu lại trong nhiều năm. Từng bức ảnh được ông sắp xếp theo chủ đề khác nhau, chứa đựng một câu chuyện, hoặc một thông điệp riêng.

Điểm nổi bật trong phong cách nhiếp ảnh của ông Lam là khả năng nắm bắt khoảnh khắc tự nhiên trong đời sống xã hội diễn ra hằng ngày. Trong số ấy, ông tự hào nhất là bức ảnh cổng tam quan ở thành phố Rạch Giá được ông chụp vào khoảng 45 năm trước.

“Ảnh này ghi lại biểu tượng của Kiên Giang và là niềm tự hào của tôi với quê hương thứ hai của mình. Bức ảnh được chụp không tốn nhiều công sức, nhưng giờ đây trở thành một tác phẩm hiếm có. Cổng tam quan vẫn ở đó, nhưng không ai có thể chụp lại cảnh vật ngày xưa được nữa”, ông Lam chia sẻ.

Trong ảnh, nguồn ánh sáng mặt trời chiếu xuống, vài chiếc xe máy, người đi đường lướt qua và trên đỉnh cổng tam quan có lá cờ Việt Nam bay phấp phới. Phía trên cổng tam quan là bầu trời xanh, mây trắng, chung quanh có cây xanh bao phủ, tạo nên một cảnh sắc mộc mạc, bình dị nhưng đầy cảm xúc. Đây cũng là một trong những bức ảnh của ông Lam được tổ chức Nhiếp ảnh Thế giới chọn trưng bày tại bảo tàng Italia...

Mê chụp ảnh từ nhỏ, mới 15 tuổi, ông Lam đã biết sử dụng máy ảnh nhờ người cha chỉ dẫn. Mặc dù không được đào tạo bài bản về nhiếp ảnh, nhưng ông lại có một sự nghiệp nhiếp ảnh đáng ngưỡng mộ với nhiều giải thưởng nhiếp ảnh trong nước và quốc tế. Năm 2008, bức ảnh “Mặt trời trong Lăng sáng tỏa” của ông được một doanh nghiệp mua lại với giá một triệu USD. Số tiền này sau đó được dùng làm kinh phí phẫu thuật 500 ca bệnh tim bẩm sinh cho trẻ em nghèo vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Đến nay, ông Lam đã xuất bản được bốn cuốn sách ảnh, gồm: “Sách ảnh Trần Lam”, “Kiên Giang quê tôi”, “Khoảnh khắc thiên nhiên” và “Nhạn và Hải âu Kiên Giang”. Với “Nhạn và Hải âu Kiên Giang” được Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam phối hợp Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Kiên Giang và Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh tổ chức triển lãm và ra mắt mới đây cho thấy, ông Lam đã vượt qua giới hạn của tuổi tác, bệnh tật để cống hiến cho nghệ thuật. Tập sách với 200 bức ảnh in màu khổ lớn được chọn lọc kỹ càng từ hàng nghìn tấm ảnh của ông chụp hai loài chim nhạn và hải âu sống dọc theo bờ biển Rạch Giá, giúp người xem có những cảm nhận về khoảnh khắc đẹp của thiên nhiên và tình yêu quê hương sâu nặng của nghệ sĩ tài hoa này.

Với cuốn sách ảnh “Kiên Giang quê tôi” của ông Lam, cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt từng nhận xét cuốn bản thảo: “Tôi thấy đây là một cuốn sách ảnh khá tốt. Tác giả đã phần nào thể hiện được những nét đẹp của mảnh đất Kiên Giang cùng những thành tựu, những công trình được xây dựng trong những năm tháng đổi mới. Qua đây, tác giả đã khơi dậy, động viên được lòng tự hào, tình yêu quê hương trong lòng độc giả. Hơn thế nữa, với những hình ảnh sinh động, kỳ vĩ về vùng quê Kiên Giang, đây còn là cuốn sách hướng dẫn, quảng bá rộng rãi cho khách du lịch cũng như các nhà đầu tư...”.

Chia sẻ về thành công của mình, ông Lam bộc bạch: “Tôi học từ bạn bè, những người thành công và những người thất bại. Những người trẻ dạy tôi những điều mới mẻ, những người thất bại lại cho tôi bài học để tránh lặp lại sai lầm”.

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Huỳnh Lãnh, Chi hội trưởng Chi hội Nhiếp ảnh Việt Nam tỉnh Kiên Giang, khẳng định: “Chú Bảy (ông Trần Lam) là bậc cha, chú nhiều tài năng, đức độ, cả trong lĩnh vực nhiếp ảnh và cuộc sống đời thường. Chú Bảy hiền hòa, khiêm nhường. Ảnh của chú được người trong nghề đánh giá rất sống động, thể hiện sự quan sát nhạy bén, giàu cảm xúc và mang tính thẩm mỹ cao. Mỗi tác phẩm ảnh của chú được diễn tả bằng một kỹ năng nghề nghiệp vững chắc...”.