Thăm "thủ phủ” nuôi chồn hương Quảng Bình

Không đi theo lối mòn kinh tế truyền thống, nhiều hộ dân ở Quảng Bình chọn hướng khởi nghiệp độc đáo: Nuôi động vật hoang dã quý hiếm dưới sự giám sát của cơ quan chức năng. Tại huyện Bố Trạch, “thủ phủ” chồn hương, mô hình này đang mở ra một cách làm giàu mới, gắn với bảo tồn.
0:00 / 0:00
0:00
Nuôi chồn không cần chi phí lớn, thức ăn của chúng chủ yếu là quả chuối chín.
Nuôi chồn không cần chi phí lớn, thức ăn của chúng chủ yếu là quả chuối chín.

Mô hình kinh tế mới

Cầy vòi hương (hay còn gọi là chồn hương) và cầy vòi mốc (chồn mốc) là những động vật hoang dã quý hiếm được bảo vệ nghiêm ngặt. Nhưng từ ba năm trở lại đây, dưới sự giám sát, quản lý của lực lượng kiểm lâm, chúng đã thành vật nuôi ở huyện Bố Trạch với số lượng lên tới hàng trăm con.

Cơ sở nuôi chồn mốc của bà Trần Thị Tình (xã Sơn Lộc) được đặt cách xa khu dân cư. Anh Nguyễn Anh Tuấn, nhân viên phụ trách trại cho biết: Cách đây 3 năm, cơ sở mua 7 cặp chồn giống về nuôi sinh sản, đến nay đã phát triển lên 34 con. Chồn nuôi khoảng một năm có thể ghép đôi phối giống; mỗi lứa sinh 2-3 con, mỗi năm chồn cái có thể sinh 3 lứa nếu chăm sóc tốt. Chồn con sau khi tách mẹ, nuôi từ 6-12 tháng là có thể bán giống, với giá thị trường khoảng 15-20 triệu đồng mỗi cặp. “Kỹ thuật nuôi không quá phức tạp, gia đình nào cũng có thể làm được, nhưng phải đáp ứng đầy đủ quy định của cơ quan chức năng mới được phép tiêu thụ sản phẩm”, anh Tuấn nhấn mạnh.

Tại xã Đồng Trạch, cơ sở nuôi chồn hương của ông Đặng Đức Khanh hiện có 40 con, trong đó 10 con đực và 30 con cái, được nuôi trong hệ thống chuồng trại bài bản. Theo ông Khanh, so các vật nuôi truyền thống như lợn, gà, dê…, chồn hương dễ chăm, ít rủi ro, thức ăn đơn giản và quy trình nuôi không tốn nhiều công. Dù nuôi với quy mô vừa phải, mô hình này vẫn mang lại thu nhập ổn định, khoảng 300 triệu đồng mỗi năm.

Theo nhiều hộ nuôi chồn ở huyện Bố Trạch, giữa chồn hương và chồn mốc không khác nhau nhiều về cách nuôi, chăm sóc và giá cả. Khác biệt nhất, cũng là dấu hiệu để nhận biết, đó là phân và mầu sắc của vùng lông trước mặt chúng. Chồn hương có vệt lông trắng chạy ngang, còn chồn mốc có vệt lông trắng chạy dọc trước mắt. Giá bán chồn hương cao hơn chồn mốc. Theo kinh nghiệm của các cơ sở, nuôi chồn cần lưu ý ở giai đoạn phối giống, chọn đúng thời điểm để ghép đôi, sau đó phải tách riêng ra. Thức ăn của chồn chủ yếu là chuối chín. Hằng ngày, người nuôi thường “tẩm bổ” thêm cho loài động vật hoang dã quý hiếm này bằng cháo gạo nấu với cá hoặc tiết đông của các loại gia súc.

Kiểm soát chặt và hỗ trợ người dân nuôi động vật hoang dã

Thời gian qua, mô hình nuôi động vật hoang dã phát triển nhanh trên địa bàn huyện Bố Trạch nhờ chi phí đầu tư không lớn, trong khi nhu cầu thị trường cao, mang lại thu nhập đáng kể. Hạt trưởng Kiểm lâm Bố Trạch Đoàn Văn Ngãi cho biết: Từ vài hộ nuôi nhỏ lẻ ban đầu, đến nay toàn huyện đã có 30 cơ sở nuôi cầy vòi hương và cầy vòi mốc, với tổng đàn gần 500 con. Trong đó, 23 cơ sở đã được cấp mã số quản lý, số còn lại đang hoàn thiện hồ sơ. Đáng chú ý, đã có doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư hàng tỷ đồng vào lĩnh vực này.

“Lực lượng kiểm lâm chúng tôi luôn luôn làm việc hết sức mình để hỗ trợ bà con trong quá trình phát triển nghề nuôi mới. Huyện Bố Trạch là nơi có Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng nên việc kiểm soát động vật hoang dã nuôi nhốt càng phải thận trọng và chặt chẽ hơn thông qua việc cấp giấy phép, mã số động vật nuôi”, ông Ngãi nói.

Anh Phạm Phong Phú, kiểm lâm viên địa bàn cho biết: Cán bộ kiểm lâm phải nắm chắc từng hộ nuôi, theo sát biến động tại các cơ sở nuôi nhốt động vật hoang dã quý hiếm. Đồng thời, lực lượng kiểm lâm cũng hướng dẫn người dân thực hiện thủ tục hành chính, phòng chống dịch bệnh trong quá trình chăn nuôi. Việc mua bán, vận chuyển động vật hoang dã ra vào địa bàn đều phải được giám sát chặt chẽ về loài, số lượng, trọng lượng, nhằm ngăn chặn hành vi lợi dụng để buôn bán, vận chuyển trái phép.

Định kỳ, Hạt Kiểm lâm huyện tổ chức giám sát, kiểm tra các cơ sở nuôi nhốt động vật hoang dã (chồn hương, chồn mốc, dúi, nhím…) để hướng dẫn người dân thực hiện đúng, đầy đủ quy định, nhất là các thủ tục khi mua hoặc xuất bán con giống, vật nuôi thành phẩm ra thị trường.

Hạt trưởng Đoàn Văn Ngãi cho biết, nhờ giám sát chặt các cơ sở nuôi động vật hoang dã nên đến nay chưa xảy ra trường hợp nào vi phạm. Đơn vị đang tham mưu UBND huyện kế hoạch phát triển cơ sở nuôi, đàn nuôi theo lộ trình, kiểm soát phát triển và đầu ra sản phẩm.

Theo Chi cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Bình, quý I năm 2025, toàn tỉnh có 194 cơ sở nuôi động vật hoang dã quý hiếm và thông thường (tăng 39 cơ sở so cùng kỳ năm trước), trong đó có 146 cơ sở nuôi động vật quý hiếm. Đối tượng nuôi chủ yếu các loài quý, hiếm như cầy vòi hương, cầy vòi mốc; các loài thông thường như dúi mốc lớn, dúi má vàng, don, nhím và lợn rừng.