Những người bà, người mẹ truyền cho con gái, con dâu, rồi truyền cho cháu gái, cháu dâu, cứ thế, trong chén trà Quảng An, luôn hiện hữu cái tinh tế mà đảm đang của những người phụ nữ.
Đất Quảng An đã vào chính vụ ướp trà sen. Sáng sớm bước vào những gia đình ướp trà sen, cả không gian ửng hồng với màu cánh sen và không gian ấy cũng được “ướp” hương sen. Mùa sen này, mọi người không còn được gặp “báu vật nghề ướp trà” - cụ bà trăm tuổi Nguyễn Thị Dần khi cụ đã về miền cực lạc. Cái nghề tỉ mẩn này phù hợp với sự tinh tế và khéo léo của phụ nữ. Cụ học nghề từ bà, từ mẹ, rồi lại truyền cho con gái, cháu gái, cháu dâu. Ngôi nhà vắng bóng cụ, nhưng cái không khí thì vẫn như xưa. Năm, sáu người phụ nữ là con gái, cháu gái, cháu dâu của cụ Dần vẫn quây quần bắt đầu ngày mới bằng việc tách gạo sen.
Kế nghiệp cụ Dần, hiện nay người chỉ đạo toàn bộ công việc là con gái cụ, bà Ngô Thị Thân. Bà Thân sinh ra, lớn lên bên những đầm sen. Bà thuộc lòng từng giai đoạn sinh trưởng của cây sen. Ngay cả khi nói chuyện với những chuyên gia thực vật, bà cũng làm mọi người bất ngờ khi nói về “tính tình” của cây sen. 8 tuổi, bà đã bắt đầu phụ giúp gia đình ướp trà. Công việc nhẹ nhàng cho nên trẻ con cũng có thể làm được. Nhẹ nhàng, nhưng phải “tinh”. Thành ra, khi quen với nghề, người ta cũng rèn được sự cẩn trọng, tỉ mỉ trong công việc. Bao nhiêu bông hoa, bao nhiêu trà, bao nhiêu lần ướp thì mới ra được một lạng trà sen. Ở Quảng An, người ta có công thức chung, các hộ gia đình không chênh nhau là mấy. Nhưng còn một cái “tinh” khác, đấy là khi nắm được vòng đời sinh trưởng của sen, nắm được các đặc tính của cây thì tùy vào hôm thu hoạch sen, người ta có thể sử dụng lượng sen sao cho hợp lý nhất. Có hôm chỉ thay đổi thời tiết mà hương sen cũng thay đổi theo. Đó là kinh nghiệm mà phải theo thời gian mới tích –lũy được.
Bà Thân vào “vụ” ướp trà mới khi vừa được Hiệp hội Làng nghề Việt Nam tặng danh hiệu “Nghệ nhân ướp trà”. Bà Thân chia sẻ: “Tôi học nghề ướp trà sen từ mẹ tôi, cũng học được tính cẩn thận, tỉ mỉ của cụ. Trước đây khi trà sen chưa được nhiều người biết đến, gia đình tôi vẫn gìn giữ cách ướp trà cổ truyền. Bây giờ, nghề ướp trà được ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể, bản thân tôi càng thấy trách nhiệm hơn”. Ở tuổi 70, bà cũng đã trao truyền những kỹ năng ướp trà cho thế hệ sau, đều là cháu gái, cháu dâu của cụ Dần.
Thương hiệu “Trà sen bà Dần” thuộc diện nổi tiếng nhất ở đất Quảng An, thì trà sen Hiền Xiêm lại là cơ sở sản xuất trà sen số lượng lớn nhất. Không ngạc nhiên khi người phụ trách cơ sở cũng là phụ nữ - bà Lưu Thị Hiền. Và người kế thừa thương hiệu trà sen Hiền Xiêm là con dâu của bà, chị Đinh Thị Hiền. Chị Hiền từng được pha trà phục vụ những vị quốc khách và lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Bà Lưu Thị Hiền về làm dâu họ Ngô ở Quảng An, dòng họ có hàng chục đời ướp trà sen. Bà học nghề cũng từ những người phụ nữ trong gia đình nhà chồng. Đến giờ, bà đã có 50 năm gắn bó với bông sen, trà sen.
Trà sen được ví là thức uống tinh hoa của đất trời, đại diện cho sự tao nhã của người Hà Nội, nhất là trà sen Quảng An. Ướp trà sen là nghề đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận. Bởi thế, trong mỗi chén trà sen Quảng An, luôn hiện hữu sự tinh tế mà đảm đang của người phụ nữ Hà thành.
