Đại sứ Australia tại Việt Nam, bà Gillian Bird, chính thức bắt đầu nhiệm kỳ vào ngày 24/4/2025, sau khi trình Quốc thư lên Chủ tịch nước Lương Cường tại Phủ Chủ tịch. Bà từng là Đại sứ Australia tại Pháp (2020-2024) và Đại diện thường trực của Australia tại Liên hợp quốc (2015-2019).
Với kinh nghiệm ngoại giao sâu rộng, Đại sứ Gillian Bird khẳng định cam kết thúc đẩy quan hệ Việt Nam-Australia trong bối cảnh hai nước vừa nâng cấp lên Đối tác chiến lược toàn diện vào tháng 3/2024.
Hợp tác kinh tế, quốc phòng và đổi mới sáng tạo: Việt Nam ở vị trí trung tâm trong chiến lược của Australia
Phóng viên: Đại sứ tiếp nhận nhiệm vụ tại Việt Nam trong bối cảnh quan hệ hợp tác hai nước ở giai đoạn tốt đẹp nhất, khi hai nước đã thiết lập Quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện. Bà đánh giá thế nào về hợp tác song phương sau hơn một năm triển khai quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện?
Đại sứ Gillian Bird: Tôi thực sự may mắn được có mặt tại Việt Nam vào thời điểm quan hệ giữa hai nước chưa bao giờ vững mạnh như hiện nay. Việc hai nước thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện là một cột mốc quan trọng, thể hiện rằng cả Việt Nam và Australia đều đặt nhau vào nhóm ưu tiên hàng đầu trong quan hệ đối ngoại.
Quan hệ đối tác này bao gồm nhiều trụ cột, nổi bật là hợp tác trong các lĩnh vực như biến đổi khí hậu, môi trường và năng lượng, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo đều là các lĩnh vực rất quan trọng với Việt Nam.
Bên cạnh đó, nó tiếp tục củng cố các lĩnh vực hợp tác truyền thống như quốc phòng, an ninh, kinh tế và giáo dục, một trong những trụ cột bền vững nhất trong quan hệ hai nước.
Tôi tin rằng, quan hệ Việt Nam-Australia hiện nay được xây dựng trên ba trụ cột lớn: hợp tác phát triển và giáo dục - có bề dày lịch sử và phù hợp với mục tiêu phát triển của Việt Nam; quan hệ kinh tế - đang được mở rộng đáng kể; và quốc phòng-an ninh. Tất cả đều được củng cố bởi kết nối nhân dân bền chặt.
 |
| Chính phủ Australia hỗ trợ 15 cán bộ cấp cao của Chính phủ Việt Nam trong chương trình trao đổi chuyên môn tại Australia về chính sách liên quan đến thị trường carbon. (Ảnh: Đại sứ quán Australia tại Việt Nam) |
Phóng viên: Hợp tác kinh tế là một lĩnh vực then chốt trong quan hệ giữa Australia và Việt Nam, với các mục tiêu chung như trở thành đối tác thương mại hàng đầu của nhau và tăng gấp đôi đầu tư hai chiều. Đại sứ có thể cho biết Australia đang hỗ trợ sự tăng trưởng kinh tế của Việt Nam như thế nào thông qua chương trình phát triển và các hình thức hợp tác khác?
Đại sứ Gillian Bird: Hai quốc gia hiện có một quan hệ thương mại và kinh tế mạnh mẽ và đang tăng trưởng. Tôi tin rằng Australia hiện nằm trong top 10 đối tác của Việt Nam, và ở chiều ngược lại điều này chắc chắn có thể đạt được.
Chúng tôi cam kết hỗ trợ Việt Nam tiếp tục phát triển và thịnh vượng, vì sự thịnh vượng và ổn định của Việt Nam cũng góp phần vào sự thịnh vượng và ổn định của Australia.
Cách đây vài năm, Australia đã triển khai một chiến lược kinh tế mới cho khu vực Đông Nam Á bởi vì chúng tôi nhận thấy cần tăng cường hơn nữa mối quan hệ kinh tế khu vực. Chiến lược này có tên gọi "Chiến lược kinh tế Đông Nam Á của Australia đến năm 2040”. Việt Nam là một trọng tâm trong chiến lược này.
Chúng tôi cũng đã thành lập một nhóm hỗ trợ đầu tư tại Thành phố Hồ Chí Minh với vai trò thúc đẩy, hỗ trợ các cơ hội đầu tư của doanh nghiệp Australia trên toàn quốc.
Bên cạnh đó, chính phủ Australia cũng thành lập Quỹ tài chính đầu tư Đông Nam Á trị giá 2 tỷ AUD (khoảng 1,34 tỷ USD) để hỗ trợ khu vực tư nhân đầu tư vào khu vực, trong đó Việt Nam là một điểm nhấn.
Chúng tôi còn có một nền tảng công nghệ khu vực, nơi kết nối các lĩnh vực đổi mới, số hóa, trí tuệ nhân tạo (AI)… Chính phủ Australia đang triển khai các nỗ lực để khuyến khích doanh nghiệp tư nhân đầu tư.
 |
Cơ quan Thương mại và Đầu tư Chính phủ Australia đã tổ chức Diễn đàn hợp tác Australia-Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh, trong khuôn khổ Smart City Asia 2025, hướng tới cùng chia sẻ tầm nhìn về việc xây dựng các thành phố thông minh hơn, xanh hơn và đáng sống hơn. (Ảnh: Đại sứ quán Australia tại Việt Nam) |
Phóng viên: Hiện nay, Việt Nam đang thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, đồng thời khẳng định và thúc đẩy vai trò của khu vực kinh tế tư nhân như là động lực và yếu tố quyết định giúp đất nước đạt được các mục tiêu phát triển vào năm 2030 và 2045. Australia có những kế hoạch và chương trình hợp tác nào để đồng hành cùng Việt Nam trên hành trình phát triển với các động lực và yếu tố nói trên?
Đại sứ Gillian Bird: Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ các mục tiêu đầy tham vọng của Việt Nam và mong muốn được đồng hành để cùng thực hiện các mục tiêu đó. Chương trình hợp tác phát triển của chúng tôi hiện đang tập trung rất nhiều vào các lĩnh vực như đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ, chuyển đổi số, AI - tất cả những lĩnh vực then chốt mà Việt Nam đang ưu tiên phát triển.
Trong khuôn khổ hợp tác phát triển, chúng tôi đã triển khai chương trình có tên Aus4Innovation, một chương trình kéo dài 10 năm tại Việt Nam. Chương trình được khởi động từ năm 2018, nhằm hỗ trợ Việt Nam xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo để phục vụ cho phát triển bền vững và toàn diện.
Tới đây, chúng tôi sẽ khởi động Trung tâm Công nghệ chiến lược Australia-Việt Nam tại Hà Nội, tiếp tục thể hiện cam kết trong hợp tác công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Điểm đặc biệt trong cách chúng tôi hợp tác là không chỉ giữa 2 chính phủ, mà còn có sự tham gia của khối tư nhân và các viện nghiên cứu, trường đại học. Sự hợp tác 3 bên này là yếu tố then chốt để thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Và Australia có thế mạnh trong việc kết nối 3 thành tố này.
Tất cả là nhờ vào mối quan hệ hợp tác giáo dục lâu đời với hơn 25 năm. Như Đại học RMIT đã có mặt tại Việt Nam từ rất sớm, cùng với hiện có hơn 300 chương trình hợp tác giáo dục giữa các cơ sở giáo dục của 2 nước, nhiều chương trình trong đó tập trung vào nghiên cứu và đổi mới sáng tạo.
Australia khẳng định cam kết đồng hành cùng Việt Nam hướng tới nông nghiệp bền vững
Phóng viên: Đại sứ đánh giá thế nào về vai trò của hợp tác quốc tế và khu vực đối với việc duy trì hòa bình, ổn định, đồng thời tối đa hóa lợi ích cho Việt Nam và Australia? Bà nhìn nhận ra sao về những nỗ lực gần đây của Việt Nam trong lĩnh vực này?
Đại sứ Gillian Bird: Australia và Việt Nam là những đối tác có cùng chí hướng trong cách tiếp cận khu vực. Đối với Australia, an ninh, ổn định và thịnh vượng quốc gia gắn liền với các quan hệ đối tác trong khu vực và Việt Nam là một đối tác then chốt.
Chúng tôi ủng hộ mạnh mẽ các nỗ lực của Việt Nam nhằm xây dựng một khu vực ổn định, hòa nhập, nơi chủ quyền quốc gia được tôn trọng và luật pháp quốc tế được tuân thủ, như Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS). Quan điểm của Việt Nam trong vấn đề này rất tương đồng với Australia.
Tôi từng là Đại sứ đầu tiên của Australia tại ASEAN và đã làm việc rất nhiều với Việt Nam trong khuôn khổ này. Tôi đánh giá cao vai trò ngày càng tích cực của Việt Nam trong ASEAN. Chúng tôi tin rằng vai trò trung tâm của ASEAN là thiết yếu để giữ cho khu vực ổn định, và Việt Nam đang phát huy rất tốt vai trò này.
Quan hệ quốc phòng giữa 2 nước cũng đang phát triển rất tốt. Năm ngoái, Hải quân Việt Nam đã lần đầu tiên cử tàu tham gia Diễn tập Hải quân đa phương Kakadu tại thành phố Darwin theo lời mời của Hải quân Australia. Thêm nữa, hơn 4.800 sĩ quan quân đội Việt Nam đã tốt nghiệp từ các chương trình đào tạo quốc phòng của Australia, trong đó nổi bật là đào tạo tiếng Anh.
 |
| Lục quân Australia đã tới Việt Nam hướng dẫn các kỹ năng bắn súng quân dụng nâng cao cho hơn 60 học viên của Quân đội nhân dân Việt Nam. (Ảnh: Đại sứ quán Australia tại Việt Nam) |
“Thiên đường cà-phê” và những kết nối văn hóa Việt Nam-Australia
Phóng viên: Bà cảm nhận như thế nào về đất nước và con người Việt Nam khi sinh sống tại đây?
Đại sứ Gillian Bird: Như tôi đã chia sẻ, tôi từng đến Việt Nam trước đây, nhưng lần trở lại này vẫn mang lại cho tôi rất nhiều cảm xúc tích cực. Việt Nam là một đất nước sôi động, tràn đầy năng lượng và màu sắc. Hà Nội đặc biệt sôi nổi, với rất nhiều hoạt động và không khí lễ hội, nhất là khi năm nay đánh dấu kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước. Tôi đã đến Thành phố Hồ Chí Minh và rất ấn tượng với cuộc diễu binh lớn kỷ niệm sự kiện này. Người dân thậm chí đã ngủ qua đêm ngoài đường để chờ xem. Đó là một ngày tuyệt vời. Và tôi rất cảm ơn chính phủ Việt Nam đã nhanh chóng sắp xếp để tôi có thể trình Quốc thư kịp thời, giúp tôi có thể tham gia sự kiện với tư cách Đại sứ chính thức.
Một điều khác khiến tôi ấn tượng là ẩm thực Việt Nam. Tôi từng được đến thăm cả 10 nước ASEAN và có thể nói rằng, ẩm thực Việt Nam là gây ấn tượng mạnh nhất với tôi trong khu vực.
Tôi cũng phát hiện ra rằng Hà Nội là “thiên đường cà-phê”. Người Australia rất mê cà-phê, dù trước đây chúng tôi chủ yếu uống trà. Giờ thì chúng tôi rất “kén chọn” cà-phê. Và cà-phê ở Hà Nội, với cảm nhận của tôi, thực sự rất tuyệt vời. Tôi đang có kế hoạch khám phá các quán cà-phê của Hà Nội, từng quán một.
Và tất nhiên, chúng tôi cũng rất yêu thích phở và bánh mì. Đến mức một số người Australia còn tưởng đó là món ăn của chính đất nước mình!
ABC News: Vì sao bánh mì Việt Nam khiến người Australia “phát cuồng”?
Phóng viên: Đại sứ có thông điệp nào muốn gửi tới người dân Việt Nam về sự gắn kết giữa nhân dân hai nước?
Đại sứ Gillian Bird: Hiện có một cộng đồng người gốc Việt lớn tại Australia, theo thống kê, có hơn 300.000 người gốc Việt tại Australia. Tiếng Việt là ngôn ngữ được sử dụng nhiều thứ 4 tại Australia, sau tiếng Anh, tiếng Trung và tiếng Ả Rập.
Người Australia rất thích du lịch đến Việt Nam. Theo tôi biết, hiện nay có khoảng 400.000-500.000 người Australia đến thăm Việt Nam mỗi năm, số liệu năm 2024 là 490.000 du khách Australia đã đến Việt Nam. Các hãng hàng không của Việt Nam bao gồm Hãng hàng không quốc gia Vietnam Airlines và Vietjet đã đóng vai trò rất lớn trong việc tăng cường số chuyến bay giữa hai nước, không chỉ thuận tiện cho khách du lịch mà còn hỗ trợ vận chuyển hàng hóa như hải sản tươi sống giữa hai nước.
Về giáo dục, có hơn 35.000 sinh viên Việt Nam đang theo học tại Australia. Tổng cộng đã có hơn 160.000 cựu sinh viên Việt Nam từng học tại Australia. Đại học RMIT đã có mặt tại Việt Nam suốt 25 năm qua và hiện có hơn 300 chương trình hợp tác giáo dục giữa hai nước. Đây là nền tảng quan trọng giúp tăng cường hiểu biết và kết nối giữa hai quốc gia, không chỉ trong lĩnh vực học thuật mà còn mở rộng sang hợp tác nghiên cứu, đổi mới sáng tạo và giao lưu văn hóa.
 |
| Chính phủ Australia đang đầu tư dài hạn vào chương trình Thúc đẩy Bình đẳng giới thông qua Sản xuất nông nghiệp và Phát triển du lịch GREAT nhằm hỗ trợ phụ nữ và nam giới dân tộc thiểu số tại Lào Cai phát triển sinh kế bền vững từ sản xuất quế và măng hữu cơ. (Ảnh: Đại sứ quán Australia tại Việt Nam) |
Nhiều cựu du học sinh Việt Nam đang giữ các vị trí quan trọng trong cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và tổ chức xã hội tại Việt Nam, đóng vai trò cầu nối hiệu quả cho mối quan hệ song phương.
Sự hiện diện ngày càng tăng của các trường đại học Australia tại Việt Nam cũng góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho người học, thúc đẩy sự giao thoa tri thức và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao phù hợp với yêu cầu hội nhập quốc tế.
Phóng viên: Một lần nữa xin được cảm ơn những chia sẻ của Đại sứ.
