Doanh nghiệp xuất khẩu nỗ lực thích ứng

Sụt giảm đơn hàng từ Mỹ

Trong 5 năm qua, Mỹ là một trong số các thị trường xuất khẩu lớn nhất của thành phố Hà Nội với kim ngạch xuất khẩu chiếm từ 17-21,4% tổng giá trị xuất khẩu, tốc độ tăng trưởng bình quân hằng năm là 6,4%. Bốn tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu của Hà Nội sang thị trường Mỹ đạt 1,1 tỷ USD (chiếm 17,4% tổng kim ngạch xuất khẩu của Hà Nội), tăng 19,1% so với cùng kỳ 2024.

Giám đốc Sở Công thương Hà Nội Võ Nguyên Phong nhận định, nếu Mỹ áp thuế đối ứng 46% đối với hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam, ước tính kim ngạch xuất khẩu của thành phố sẽ bị giảm từ 5-7%; tăng trưởng GRDP của thành phố giảm từ 0,3-0,5% trong năm 2025.

Tại Thành phố Hồ Chí Minh, sản lượng hàng gia công xuất khẩu vào thị trường Mỹ có dấu hiệu sụt giảm trong thời gian Mỹ tạm dừng áp thuế đối ứng, đã tác động không nhỏ đến các doanh nghiệp may mặc, da giày, chế biến gỗ, ảnh hưởng việc làm và thu nhập của người lao động.

Nhận thông tin từ bộ phận nhân sự rằng, từ cuối tháng 5, hằng ngày người lao động sẽ làm việc đến 16 giờ thay vì 18 giờ như thường lệ, hầu hết công nhân của Công ty cổ phần giày Thiên Lộc (Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh) đều băn khoăn và lo lắng. Lý do được công ty đưa ra là do đơn hàng từ Mỹ sụt giảm, hiện đối tác chỉ ký hợp đồng hằng tháng thay vì ký hợp đồng theo quý hay sáu tháng như trước đây, cho nên công ty phải cắt giảm giờ làm đối với công nhân.

Ông Hà Quang Tuyến, Chủ tịch Công đoàn Công ty cổ phần giày Thiên Lộc cho biết: Những năm trước, công ty gia công 3 triệu đôi giày/năm, nhưng hiện nay đơn hàng chỉ ký nhỏ giọt, nhận được đơn hàng nào làm đơn hàng đó, khiến doanh nghiệp bị động, trong khi công ty vẫn phải bảo đảm lương và các chế độ khác cho gần 2.300 lao động. “Công ty phải giảm giờ làm cho công nhân (từ 10 tiếng xuống còn 8 tiếng/ngày), vận động người lao động nghỉ phép năm, thuyết phục người lao động chia sẻ tình hình chung với công ty để nỗ lực vượt qua giai đoạn khó khăn này”, ông Tuyến cho biết thêm.

Trước tình hình căng thẳng thương mại và biến động thuế quan từ Mỹ, doanh nghiệp phải tìm kiếm và chủ động mở rộng thị trường. Hiện một số đối tác từ châu Âu của công ty, trong đó có doanh nghiệp ở Đức đã cam kết giữ hợp đồng, không cắt giảm đơn hàng, nên phần nào giúp công ty vượt qua khó khăn, tiếp tục chờ đợi những đơn hàng truyền thống từ thị trường Mỹ.

Điều chỉnh chiến lược kinh doanh

Trong thời gian 90 ngày Mỹ tạm dừng áp thuế đối ứng, chờ đợi kết quả đàm phán của hai nước, hầu hết doanh nghiệp xuất khẩu đã chủ động lập kế hoạch, phương án để có thể vượt qua những biến động thuế quan.

Ông Nguyễn Xuân Phú, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Tập đoàn Sunhouse cho biết: Năm 2025, công ty dự kiến xuất khẩu khoảng 3.000 tỷ đồng hàng hóa sang Mỹ. Để thực hiện mục tiêu này, doanh nghiệp tập trung tăng tốc giao đơn hàng cho khách hàng ở Mỹ trước thời điểm áp thuế và đẩy mạnh bán sản phẩm thương hiệu Sunhouse trực tiếp tại thị trường này. Bên cạnh đó, công ty mở rộng sang thị trường Argentina, Brazil và phát triển mạnh thị trường nội địa.

Hoạt động sản xuất tại Công ty cổ phần Tập đoàn Sunhouse. (Ảnh NGUYÊN TRANG)

Tại tỉnh Bình Dương, địa phương có kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng ổn định, bốn tháng đầu năm 2025 đạt gần 11,7 tỷ USD (tăng 9% so với cùng kỳ 2024), các doanh nghiệp xuất khẩu chủ lực đã có nhiều giải pháp ứng phó.

Ông Hoàng Ngọc Yến, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH Nhựa Nhị Bình (Khu công nghiệp Việt Nam-Singapore IIA) cho biết: Từ đầu năm 2025 đến nay, sản xuất và xuất khẩu của công ty tăng 15% so cùng kỳ 2024, trong đó xuất khẩu sang thị trường Mỹ chiếm đến 60% tỷ trọng hàng xuất khẩu của công ty.

Trước việc Mỹ tạm dừng áp thuế đối ứng 90 ngày chờ đợi kết quả đàm phán của hai nước, doanh nghiệp đang tăng tốc sản xuất nhằm đáp ứng số lượng các đơn hàng đã ký và đẩy nhanh tiến độ giao hàng; đồng thời thương thảo với khách hàng có thể điều chỉnh lại giá bán và tăng số lượng sản phẩm của đơn hàng nhằm chia sẻ chi phí từ thuế nếu tình huống áp thuế quan cao xảy ra.

Bên cạnh đó, công ty cũng chủ động xúc tiến thương mại với các khách hàng từ châu Âu, Nhật Bản, làm việc với một số đối tác có xu hướng dịch chuyển đơn hàng từ các nước khác sang đặt hàng sản xuất tại Việt Nam… Với những giải pháp này, công ty kỳ vọng sẽ hoạt động hiệu quả trong năm 2025, bảo đảm ổn định đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động.

Tin liên quan

Tìm kiếm cơ hội trong thách thức từ áp lực thuế quan của Hoa Kỳ

Nhằm thúc đẩy sản xuất và hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp trong thời gian tới, ngành công thương các tỉnh, thành phố đang tập trung đồng bộ nhiều giải pháp. Trong đó, tiếp tục theo dõi sát diễn biến của thị trường, chính sách xuất nhập khẩu chủ yếu của địa phương; triển khai hiệu quả công tác tuyên truyền về hội nhập kinh tế quốc tế; tập trung đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại đối với các thị trường trọng điểm, đặc biệt tận dụng ưu đãi do các Hiệp định thương mại tự do (FTA) mang lại; phối hợp triển khai hiệu quả công tác xúc tiến đầu tư thu hút các dự án đầu tư trong lĩnh vực sản xuất, phân phối nguyên, phụ liệu phục vụ sản xuất và xuất khẩu, chủ động nguồn cung nguyên liệu đầu vào cho các ngành sản xuất, nhất là sản xuất cho xuất khẩu đáp ứng các điều kiện để được hưởng các chính sách ưu đãi về thuế theo các FTA đã ký.

Đồng thời, ngành công thương các địa phương phối hợp tốt với Bộ Công thương và các sở, ngành, doanh nghiệp triển khai hiệu quả công tác phòng vệ thương mại ứng phó các vụ kiện của nước nhập khẩu, bảo vệ thị trường xuất khẩu hàng hóa của doanh nghiệp; tiếp tục phối hợp Bộ Công thương duy trì đều đặn các hội nghị giao ban xúc tiến thương mại với hệ thống thương vụ Việt Nam ở nước ngoài; kịp thời phối hợp hệ thống thương vụ Việt Nam tại các khu vực thị trường thường xuyên cập nhật thông tin về tình hình thị trường nước ngoài; các quy định, tiêu chuẩn, điều kiện của thị trường nước ngoài có thể tác động đến hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam và khuyến nghị đối với các doanh nghiệp, hiệp hội và doanh nghiệp xuất nhập khẩu trên địa bàn tỉnh…

Tại Bình Dương và một số địa bàn trọng điểm về xuất khẩu, trước tình hình về chính sách thuế nhập khẩu đối ứng của Mỹ, các địa phương này đã thành lập tổ phản ứng nhanh về tác động chính sách thuế nhập khẩu đối ứng của Mỹ áp dụng đối với Việt Nam và mức độ ảnh hưởng của chính sách thuế nhập khẩu đối ứng đến tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp tại địa bàn. Tổ phản ứng nhanh có nhiệm vụ xử lý các vấn đề liên quan hoạt động của doanh nghiệp bị ảnh hưởng chính sách thuế nhập khẩu đối ứng của Mỹ áp dụng đối với Việt Nam.

Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Sunhouse Nguyễn Xuân Phú nhận định, trong bối cảnh dự báo tài chính trở nên khó khăn, doanh nghiệp cần xây dựng các kịch bản dự phòng để đối phó khả năng doanh thu giảm sút hoặc các biến động về tồn kho và nguồn lực.

Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Sơn Hà Lê Vĩnh Sơn, đồng thời là Chủ tịch Hội Doanh nghiệp sản xuất sản phẩm công nghiệp chủ lực thành phố Hà Nội (HAMI) nhấn mạnh, doanh nghiệp không nên phụ thuộc quá lớn vào một thị trường đơn lẻ, vì dù tiềm năng đến đâu thì khi rào cản thuế quan được áp đặt, doanh nghiệp không chỉ chịu tổn thất về doanh thu, mà còn rơi vào thế bị động trong việc duy trì dòng tiền, vận hành chuỗi cung ứng và giữ vững đội ngũ nhân sự. Do đó, các doanh nghiệp nên phân tán rủi ro, mở rộng các thị trường xuất khẩu khác nhau.

Biến động thuế quan từ Mỹ là thử thách không nhỏ đối với doanh nghiệp xuất khẩu của nước ta, nhưng cũng là phép thử về năng lực thích ứng và chủ động của cộng đồng doanh nghiệp. Với sự vào cuộc đồng bộ của chính quyền và sự thích ứng linh hoạt của các doanh nghiệp, xuất khẩu Việt Nam sẽ từng bước thích nghi, mở rộng thị trường và duy trì ổn định sản xuất, việc làm cho người lao động.