1/Ngô đồng nở. Những chùm phơn phớt tím vươn lên trong nắng đầu hạ, nhẹ nhàng lôi cuốn. Dưới trời xanh ngắt, sắc hoa ngô đồng lặng lẽ mang lại cảm giác thanh thoát, như lời chào kín đáo từ phía hoàng cung xưa. Theo TS Phan Thanh Hải, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP Huế, Vua Minh Mạng còn cho người lên vùng Trường Sơn tìm giống ngô đồng bản địa để nhân rộng.
Trong quan niệm xưa, ngô đồng là cây của sự thanh cao, khí tiết và hòa bình, nơi mà chỉ phượng hoàng mới đậu. “Ngô đồng không chỉ là cây trong cung điện, mà là một phần của văn hóa cố đô Huế, của truyền thống của triều Nguyễn”, ông Hải chia sẻ.
Trong không gian rộng lớn của hoàng cung xưa, hiện nay chỉ còn lại vài cây ngô đồng, làm cho cảnh sắc mùa hoa càng trở nên hiếm hoi và quý giá. Nhiều du khách đến Huế chỉ tình cờ bắt gặp hoa ngô đồng, khi đứng dưới những mái ngói vàng của Đại Nội hay khi đi ngang qua các điện đài cổ kính. Một số người phải quay lại nhiều lần để kịp bắt được khoảnh khắc hoa nở đẹp nhất. “Ngô đồng có một vẻ đẹp khiêm nhường nhưng kiêu hãnh. Đó là lý do tôi luôn săn tìm và ghi lại những khoảnh khắc hiếm hoi của nó”, nhiếp ảnh gia Lê Đình Hoàng chia sẻ. Anh nói thêm: “Tôi mê loài hoa này vì nó không giống bất kỳ loài hoa nào khác. Mỗi lần chụp hoa ngô đồng, tôi cảm thấy như mình đang ghi lại một phần linh hồn của cố đô Huế”. Du khách Nguyễn Thị Thu Hương, khi đứng dưới một cây ngô đồng trong Đại Nội, đã chia sẻ: “Tôi từng đến Huế nhiều lần, nhưng đây là lần đầu tiên thấy hoa ngô đồng nở. Hoa mộc mạc nhưng rất có hồn, khung cảnh tĩnh lặng khiến tôi chỉ muốn đứng lâu hơn để ngắm và ghi lại khoảnh khắc này”.
 |
Hoa ngô đồng ở Công viên Thương Bạc. Ảnh: ĐÌNH HOÀNG |
2/Ngô đồng không chỉ hiện hữu trong thực tế mà còn được khắc họa rất rõ trong các tác phẩm nghệ thuật và kiến trúc của triều Nguyễn. Điển hình là những bài thơ được khắc trên sành sứ tại lăng Khải Định, nơi có những vần thơ miêu tả vẻ đẹp hoa ngô đồng với sự trân trọng tuyệt đối. Ngô đồng còn hiện diện trên Cửu Đỉnh, bộ đỉnh đồng được khắc nổi với những hình ảnh và biểu tượng thể hiện quyền lực của triều Nguyễn. Theo TS Phan Thanh Hải, ngô đồng gắn với hình ảnh vương quyền, thanh cao và tinh khiết, những phẩm chất mà những người đứng đầu triều đại luôn phải có.
3/Ngô đồng là một phần không thể thiếu của cố đô Huế, nhưng những cây cổ thụ này đang ngày càng mong manh. Theo ông Hoàng Việt Trung, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, hiện nay vẫn chưa có một đề án cụ thể để bảo tồn những cây ngô đồng cổ trong Đại Nội.
Bảo tồn hoa ngô đồng là việc làm cấp bách. TS Phan Thanh Hải cho rằng, ngoài việc trồng thêm ngô đồng ở các vị trí phù hợp trong Đại Nội và các không gian công cộng, chúng ta cần phải có các nghiên cứu và chiến lược cụ thể để bảo đảm sự sống còn của loài cây này trong tương lai. Hiện ở Công viên Thương Bạc, gần cầu Tràng Tiền vẫn xuất hiện bóng dáng cây ngô đồng. TS Phan Thanh Hải lo lắng: “Nếu không có các biện pháp bảo tồn đúng đắn, chúng ta sẽ để mất một phần di sản “sống” vô giá”.
