Không dừng lại ở đó, ông còn tích cực vận động, hướng dẫn bà con cùng làm theo, từng bước giúp các hộ chủ động được nguồn cây giống, góp phần thay đổi cách nghĩ, cách làm trong sản xuất nông nghiệp ở địa phương. Đưa tay khẽ nhặt từng cành, lá khô nằm sát trên các bầu ươm cây cà-phê giống, ông Lường Văn Thọng lý giải, vì cây còn non cho nên chỉ cần va chạm nhẹ cũng đủ làm tổn thương thân hoặc lá. Với lá khô, cành khô từ cây khác nằm trên mặt bầu dưới gốc cây cà-phê non mà không được nhặt thì dễ gây mầm bệnh ảnh hưởng cây, cho nên mỗi ngày đều phải ra vườn ươm nhặt hết lá khô, cành khô dưới gốc.
Ông Thọng vẫn nhớ như in thời điểm tháng 10/2024, khi cán bộ xã về thông báo: Huyện sẽ triển khai cấp hạt cà-phê để bà con ươm cây làm giống. Thông tin này khiến ông không khỏi ngạc nhiên, bởi lâu nay bà con trong bản chỉ quen trồng khi được cấp sẵn cây giống. Hôm đó, đồng chí Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã và cán bộ Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Tuần Giáo về bản thông báo chủ trương của huyện là phát hạt cà-phê để nông dân ươm, trồng xen dưới vườn cây mắc-ca trong mùa trồng 2025; điều kiện để được phát hạt càphê giống là các gia đình phải đăng ký diện tích dự kiến trồng và cam kết tham gia các buổi hướng dẫn kỹ thuật…
Nghe rõ từng lời Chủ tịch xã phổ biến mà ông Thọng cứ nghĩ: Phải chăng Chủ tịch “nói nhầm”, chứ mấy chục năm rồi có khi nào huyện, xã lại cấp hạt làm cây giống cho dân đâu? Mà thực tế, ngay cả khi đã cấp cây giống nhiều người còn ngại, không muốn trồng chứ nói gì tới việc ươm hạt… Để rõ ràng mọi việc và không còn phải nghi ngại “bụng hỏi dạ”, ngay tại buổi họp, ông Thọng đã hỏi lại đồng chí Chủ tịch xã và cán bộ nông nghiệp: “Huyện cấp cây giống hay cấp hạt giống cho bà con?”.
“Huyện cấp hạt, hướng dẫn bà con tự làm tum, ủ hạt ươm cây”, đồng chí Chủ tịch xã cho hay. Vậy là, Trưởng bản Pha Nàng Lường Văn Thọng, ngoài những buổi học, làm theo cán bộ kỹ thuật còn dành thời gian về bản Hua Sa B, xã Tỏa Tình nhờ anh Sùng A Dia, Chủ nhiệm Hợp tác xã Pha Đin hướng dẫn cách chọn mầm đóng bầu; tìm hiểu cách theo dõi tốc độ sinh trưởng và phát hiện bệnh trên cây mầm...
Ghi chép cẩn thận các kiến thức, kinh nghiệm chăm cây do anh Sùng A Dia truyền dạy, mỗi ngày Trưởng bản còn tỉ mỉ ghi nhật ký về sự phát triển mới của cây trong vườn. “Như thể là cây mầm hiểu sự quan tâm, chăm bẵm của người dân nên mỗi ngày cây lớn lên khác hẳn. Cả vườn ươm có hàng trăm nghìn cây nhưng không cây nào bị sâu, rệp… Quả đúng là người yêu cây và cây cũng yêu người”, ông Thọng tâm sự.
Những ngày cuối tháng 5, khi nghe dự báo thời tiết về các trận mưa mùa hạ đổ về, ông Thọng lại gọi điện hỏi cán bộ Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện về cách bảo vệ vườn ươm tránh bị mưa gió làm hỏng, chết cây. Ngoài việc làm theo hướng dẫn, ông tự bỏ tiền mua bạt lưới làm mái che cho khu vườn. Bấm đốt ngón tay, ông nhẩm tính: Như thiết kế kỹ thuật thì mỗi hécta cần 3.000 cây giống, với 30 héc-ta của cả bản cần 90.000 cây.
Hiện tại, trong khu vườn ươm Pha Nàng có hơn 150.000 cây, đủ để cho 51 gia đình trồng chính và trồng giặm; nhưng nếu gia đình nào có thêm nhu cầu cây giống thì ông Thọng luôn sẵn sàng hỗ trợ cây và tận tình chỉ bảo cách trồng. Những ngày này, vườn ươm cây ở Pha Nàng trải dài một mầu xanh của hàng trăm nghìn cây mầm đang phát triển tốt tươi, thể hiện ước mong người dân sẽ có cuộc sống ấm no hơn, bản Pha Nàng sẽ ngày càng đẹp hơn, đúng nghĩa “Pha Nàng - bản đẹp”. Tạm biệt chúng tôi, ông Thọng nói về dự định với vườn ươm, đó không chỉ là vườn ươm cây giống cà-phê cho dân bản Pha Nàng, mà sau này sẽ thành vườn ươm cây giống cà-phê cho người dân trong xã, trong huyện...
