Phát triển đô thị ở Quảng Ngãi chưa đồng bộ

Bất cập trong phát triển đô thị

Quá trình phát triển đô thị ở Quảng Ngãi hiện nay đang bộc lộ nhiều yếu kém. Ðó là sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở các đô thị còn chậm, chưa tương xứng với vị trí, thế mạnh và tiềm năng sẵn có trên địa bàn. Một số đô thị quy hoạch kém chất lượng dẫn đến phá vỡ cảnh quan, môi trường. Ðôi khi có sự chồng chéo giữa quy hoạch tổng thể và quy hoạch ngành đã gây lãng phí nguồn vốn khá lớn. Ðầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đô thị còn thiếu tập trung, chưa bền vững. Cảnh quan kiến trúc một số đô thị mang tính tự phát, manh mún, chưa tạo được nét đặc trưng riêng. Bí thư Thành ủy Quảng Ngãi Nguyễn Chín cho biết: Sự bất cập rõ nhất hiện nay là văn bản quy phạm pháp luật về quản lý đô thị và quy hoạch đầu tư xây dựng đô thị chưa được toàn diện, nhất là chậm ban hành quy chế quản lý kiến trúc đô thị; phân cấp quản lý chưa mạnh; thiếu cơ chế, chính sách thu hút phát triển đô thị. Nhiều công trình xây dựng không theo quy hoạch, thiếu định hướng về kiến trúc xây dựng. Một số công trình mọc lên chưa hợp lý cho nên hiệu quả sử dụng kém. Nhiều công trình hạ tầng đô thị phải làm đi làm lại nhiều lần đã phá vỡ cảnh quan kiến trúc đô thị, gây lãng phí ngân sách nhà nước. Công tác quản lý sử dụng và khai thác cơ sở hạ tầng đô thị chưa được phân định rõ cho từng cấp, từng ngành đã dẫn đến chồng chéo, buông lỏng quản lý và gây thất thoát tài sản Nhà nước. Quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất đai chưa phù hợp với yêu cầu phát triển đô thị trong giai đoạn mới; đồng thời việc lập giá các loại đất đô thị hiện nay còn bất cập, chưa bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của nhân dân. Hiện thành phố đang gặp khó khăn về nguồn vốn đầu tư cho các công trình hạ tầng đô thị...

Ði trên các khu đô thị ở Quảng Ngãi hiện nay, chúng tôi thấy tình trạng đô thị hóa nông thôn hiện đang gặp khó khăn. Nhiều nông dân mất ruộng, thiếu đất sản xuất nghiêm trọng. Nông dân đổ về thành phố để tìm việc làm. Trao đổi ý kiến với chúng tôi, một kiến trúc sư ở Quảng Ngãi cho rằng: Quá trình đô thị hóa gắn với CNH, HÐH nông nghiệp nông thôn là một thực tiễn khách quan. Nhưng việc triển khai thực hiện Ðề án phát triển đô thị hiện nay đang bộc lộ nhiều yếu kém về sự gắn kết giữa các đô thị mới và cũ. Tình trạng phân bố dân cư và sử dụng đất nông - lâm nghiệp để xây dựng đô thị và phát triển công nghiệp phần nào đã ảnh hưởng đến đời sống của một bộ phận nông dân.

Thành phố Quảng Ngãi - trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội của tỉnh đang tập trung đầu tư toàn diện, phấn đấu đến năm 2015 sẽ trở thành đô thị loại II. Tuy nhiên, trước mắt còn nhiều khó khăn, bởi một thành phố tỉnh lỵ trong những năm qua vẫn ì ạch trong công tác quy hoạch phát triển đô thị. Nếu nhìn vào hệ thống đường sá của TP Quảng Ngãi mới thấu hiểu những bất cập trong quá trình phát triển hạ tầng giao thông đô thị. Chưa nói độ rộng và dài của những con đường, mà chỉ nhìn vào độ thẳng của các con đường cũng đủ thấy nó tệ cỡ nào. Trên 90 con đường có tên hiện nay của TP Quảng Ngãi, nhưng đường mà người ta hay gọi là "đại lộ" vốn đã ít thì những con đường thẳng cũng khó có thể tìm thấy. Ngoài đường xấu, đường hẹp, đường cong, TP Quảng Ngãi hiện còn nhiều khu dân cư nội thành chưa được cấp nước sinh hoạt. Ðó là chưa kể một số tổ dân phố đang sử dụng nguồn nước máy bị nhiễm phèn, gây ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài. Bởi hệ thống cấp nước của thành phố đã quá lạc hậu và xuống cấp mà Công ty CP cấp nước Quảng Ngãi chưa đủ vốn để cải tạo, nâng cấp đường ống dẫn nước hiện tại. Còn Dự án đầu tư xây dựng nhà máy nước sạch khoảng 40 nghìn m3 ngày, đêm đã được tỉnh phê duyệt từ năm 2009 thì đến nay công ty vẫn đang dẫm chân tại chỗ cho nên nhiều hộ dân trong thành phố hiện vẫn đang khát nước sạch...

Làm tốt công tác quy hoạch

Hội nghị Tỉnh ủy Quảng Ngãi lần thứ tư, khóa 18 đã ra Nghị quyết về "Phát triển đô thị trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2011-2015 và định hướng đến năm 2020". Ðể bảo đảm các tiêu chí phát triển đô thị theo quy định mới, tỉnh Quảng Ngãi cần sớm khắc phục những yếu kém, bất cập nêu trên. Trước mắt, các cấp ủy đảng cần phải chăm lo xây dựng chính quyền đô thị, đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực chuyên môn để đảm nhận vai trò quản lý nhà nước về đô thị. Vận động quần chúng, nhân dân xây dựng nếp sống văn minh đô thị; trước hết là tạo sự đồng thuận trong nhân dân ủng hộ chủ trương của địa phương về bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư, tạo điều kiện cho mọi người tham gia đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển đô thị. Tỉnh cần ban hành các chính sách ưu đãi về đầu tư xây dựng các khu đô thị mới, chính sách huy động vốn phát triển đô thị; đồng thời tập trung chỉ đạo các ngành chức năng thực hiện tốt công tác quy hoạch, coi đây là nhân tố quyết định để phát triển đô thị đúng hướng và bền vững. Ðầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng có trọng tâm, trọng điểm và phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế-xã hội trong từng giai đoạn. Phát triển sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và du lịch - dịch vụ, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế làm cơ sở để đẩy mạnh tiến trình đô thị hóa. Phát triển văn hóa - xã hội; xây dựng nếp sống văn minh đô thị; đồng thời nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về đô thị. Ðẩy nhanh đô thị hóa phải chú trọng đề ra các nội dung, chương trình nghiên cứu ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất. Ðẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý đô thị. Trong đó quy hoạch phát triển đô thị phải gắn với công tác bảo đảm an ninh - quốc phòng và trật tự an toàn xã hội. Có như vậy, các khu đô thị sẽ sớm đạt các tiêu chí đề ra và đến năm 2015, TP Quảng Ngãi mới có thể đạt thành phố loại II như đề án của tỉnh đã đề ra.